کانی‎‎شناسی تبخیری‏های توالی کواترنری و بررسی تحولات شیمیایی شورابه در پلایای میقان اراک

Authors

لیلا عبدی

school of geology, university college of science, tehran university, tehran, iranدانشکده زمین‎شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران حسین رحیم‎پوربناب

school of geology, university college of science, tehran university, tehran, iranدانشکده زمین‎شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران

abstract

در این مقاله رسوب­ها و شورابه‎های برداشت شده از حوضه­ی رسوبی پلایای میقان واقع در 15 کیلومتری شمال شرقی شهر اراک مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‎های تهیه شده از گمانه­ها و رسوب­های سطحی از بستر پلایا، مورد بررسی­های کانی‎شناسی با پرتو ایکس (xrd) و رسوب‎شناسی قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که رسوب­های بستر دریاچه از نوع شیمیایی (تبخیری) و آواری (کوارتز، مسکویت و کانی‎های رسی)‎ تشکیل شده­اند. کانی‎های تبخیری شامل کلسیت، ژیپس، ‎‎‎هالیت، گلوبریت، تناردیت، پلی‎هالیت و ناترون و به میزان بسیار اندک دولومیت، منیزیت، باسانیت و سیلویت هستند. بررسی نمونه‎های سطحی، بیانگر ته نشست کانی‎های کربناتی و سولفاتی در حاشیه­ی حوضه و کانی‎هایی با قابلیت انحلال بالا نظیر ‎هالیت در مرکز پلایا است. به عبارت دیگر نوعی منطقه­بندی کانی‎شناسی در این پلایا قابل تشخیص بوده و کانی‎های تبخیری موجود در آن براساس قوانین ترمودینامیکی به ترتیب از حاشیه­ی حوضه به مرکز آن نظام یافته‎اند و تقریباً از طرح چشم گاوی پیروی می کنند. بررسی چگونگی تحولات شیمیایی شورابه در رابطه با ته‏نشست کانی‎های تبخیری، بیانگر تکامل بالای شورابه‎های پلایای میقان تا حد تشکیل کانی‎های کلریدی، نمک‎های تلخ و شورابه نوع na-cl-so4 است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

منشاء، هیدروژئوشیمی و نحوه تکامل شورابه در پلایای میقان اراک

  پلایای میقان به فرم حوضه درون قاره‌ای بسته‌ای می‌باشد که در 15 کیلومتری شمال شرقی شهر اراک واقع شده‌است‌.‌ سطح آب پلایای این حوضه متأثر از حجم آب‌های زیر زمینی وارده به آن، بارندگی و تبخیر است. به‌منظور مطالعه شورابه‌‌ها و نحوه تکامل آن با حفر چاهک‌‌هایی در سه روند مشخص از مرکز پلایا به سمت حاشیه آن و به فواصل مشخص 2 کیلومتری، ١٩ نمونه شورابه از محدوده پلایا برداشته شد. با انجام آزمایشات شیمی...

full text

شواهد تغییرات سطح اساس پلایای میقان در کواترنری و تأثیر آن بر مورفولوژی و توالی مخروط‌افکنه‌ها

تغییرات اقلیمی و زمین‌ساختی نقش اساسی در تحول و تغییرشکل مخروط‌افکنه‌ها دارد. این پژوهش، به نقش تغییرات سطح اساس چالة میقان بر مورفولوژی مخروط‌افکنه‌های پیرامون چاله پرداخته است. برای انجام این پژوهش از بررسی‌های میدانی، داده‌های مغزة رسوبی چاه‌ها، تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های رقومی ارتفاعی استفاده شده است. با مقایسة مغزة رسوبی چاه‌ها و درون‌یابی بخش‌های مشترک آن‌ها، حداکثر گسترش دریاچه مشخص شد...

full text

مقایسه‎ی خصوصیات هیدروژئوشیمیایی و نحوه تکامل شورابه در پلایای میقان و حوض سلطان

این پژوهش با هدف بررسی هیدروژئوشیمی و نحوه تکامل شورابه در پلایاهای میقان و حوض سلطان، با مطالعه‌ی شورابه‎ها و براساس شواهد هیدروژئوشیمیایی انجام گرفته است. پلایای میقان و حوض سلطان حوضه‎های رسوبی درون قاره‌ای‌اند که در حوضه آبریز قم و در ایران مرکزی قرار دارند. ‌سطح آب در هردو پلایا متأثر از حجم آب‎ها‏ی زیرزمینی وارده به آن، رودهای فصلی، بارندگی و تبخیر است. به‌منظور مطالعه شورابه‌‌ها و نحوه ت...

full text

بررسی کانی‌های رسی، منشأ و نحوه پراکنش آ‏نها در پلایای میقان اراک

پلایای میقان به فرم حوضه درون قاره‌ای بسته‌ای است که در مرکز آبخوان دشت اراک واقع شده ‎است‎‎‎‎‎‎‎‎. این پلایا، دریاچه‌ای فصلی بوده و از نظر هیدروژئولوژیکی به عنوان سطح اساس فرسایش منطقه عمل می‎کند و محل مناسبی برای رسوبگذاری نهشته‎های آواری و شیمیایی است. برای بررسی رسوب‎شناسی و کانی‎شناسی رسوبات در سرتاسر ‎‎پلایا، 94 نمونه رسوب برداشته شد. 19 نمونه به‌صورت سیستماتیک از رسوبات سطحی، در مسیرهایی...

full text

بررسی روند رسوب‌گذاری و تغییرات اقلیم در توالی کواترنر پلایای میقان

  در این مطالعه 30 نمونه رسوب از 7 گمانه با حداکثر عمق 520 سانتیمتر از بستر پلایای میقان، واقع در 15 کیلومتری شهر اراک برداشت گردید. این رسوبات ‏مورد مطالعات کانی‌شناسی، ژئوشیمیایی و رسوب‎شناسی شامل دانه‌بندی، کلسیمتری، تعیین درصد مواد آلی، EC ، pH و خصوصیات فیزیکی قرار گرفتند؛ رسوبات پلایای میقان بیشتر از نوع شیمیایی (تبخیری) و آواری هستند. درصد کانی‌های تبخیری در رسوبات سطحی نسبت به کانی‌های ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
بلورشناسی و کانی شناسی ایران

جلد ۲۲، شماره ۱، صفحات ۴۹-۶۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023